Tijdens deze rondwandeling door Nationaal Park Schiermonnikoog maakt u kennis met al het moois dat dit eiland te bieden heeft: (zand)duinen, strand, bos en plassen. Ook vindt u bezienswaardigheden op uw pad: het mooie dorp, de bunker met het uitzichtpunt en de begraafplaats voor drenkelingen, Vredenhof. U wandelt over smalle paadjes en kunt onderweg allerlei lekkers proeven, zoals dauwbramen, appels, duindoorn en zeekraal.
Routebeschrijving
De wandelroute op Schiermonnikoog bestaat uit twee lussen, die beide starten bij Hotel van der Werff, Reeweg 2. Eerste lus: sla vanaf de ingang van het hotel twee keer linksaf en wandel Middenstreek in. Ga na huisnummer 36 rechtsaf, Koosjepad, en aan het eind weer rechtsaf, Langestreek. Op de schuine kruising met Torenstreek loop je even rechtdoor, naar de ingang van de kerk/het kerkhof.
Eilandeigenaar
Links van de ingang van het kerkhof vind je het familiegraf van de Von Bernstorff’s. Deze uit Mecklenburg-Vorpommern afkomstige adellijke familie werd in 1892 voor 200.000 gulden eigenaar van het eiland Schiermonnikoog. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog onteigende de Nederlandse Staat de Duitse bezittingen in ons land en raakte ook de familie Von Bernstorff het eiland kwijt. De bewoners van Schier betreurden dit, de Duitse familie was geliefd op het eiland. Zij bleven Schiermonnikoog jaarlijks bezoeken en wilden er begraven worden. Hun toenmalig verblijf, adellijk jachtslot Rijsbergen, is nu een klooster voor een kleine groep Cisterciënzer monniken.
Sla terug op de kruising rechtsaf, steek Langestreek over en wandel Torenstreek in. U klimt rechtdoor naar de witte vuurtoren en volgt het smalle tegelpad naar beneden tot de T-splitsing. Hier loopt u even rechtsaf en direct linksaf, Torenbinnenpad, tot het eind.
Ambrozius
Langs dit pad ziet u appelbomen van uiteenlopende rassen. Het gevolg van door toeristen weggegooide klokhuizen! Een eilandbewoner is het zelfs gelukt om van deze appelsoorten een nieuwe soort te kweken, de Ambros, genoemd naar zijn vader Ambrozius. Pluk gerust een appel, er zijn heerlijk zoete bij. Speur in augustus-september langs dit pad en verderop in de duinen ook laag bij de grond naar dauwbramen. Erg lekker!
Je gaat rechtsaf, Westerduinenpad, tot de weg. Steek over en ga rechtdoor een pad op richting een huis. Dit pad maakt een bocht naar links het duin over en wordt een begroeid zandpad. Het pad slingert een beetje en lijkt zich te vertakken. Blijf steeds ongeveer rechtdoor lopen, richting strand. Je wandelt door een bosschage, een natte duinvallei, klimt over een duin en komt uit op een zandpad. Voor je ligt het Groene Strand.
Paal 3
Rechts zie je het enige echte strandpaviljoen van Schiermonnikoog, Paal 3. In het hoogseizoen kun je hier dagelijks terecht voor koffie, thee, een drankje en snacks. Keer daarna terug naar het pad tussen het duin en het Groene Strand.
Ga hier naar links en volg het zandpad tot aan de vierde brede duinovergang. (De eerste vind je ter hoogte van de rode vuurtoren, de tweede is tevens een ruiterpad en de derde is een smalle bij de rode paal 2-600. De vierde is een heel breed zandpad).
Groen strand
Je kunt ook een stukje door het groen lopen en, bijvoorbeeld, wat zeekraal plukken, een zilt smakende groente. Dit deel van het strand wordt bij springtij overspoeld door zeewater. Het is er nat en modderig.
Bij de duinovergang ga je naar links en volgt het schelpenpad tussen de groene hekken. Wandel bij de fietsenstalling rechtdoor tot net na het begin van de klinkerweg.
Op de kruising ga je schuin rechtsaf over de dijk langs de Westerplas, tot het trapje ter hoogte van paal 2-800.
Vogels kijken
Tijdens de vogeltrek in het voor- en najaar is Schiermonnikoog een populaire rustplek voor vogels, op weg naar en van het Noorden. Ook is het eiland broedgebied voor onder meer de blauwe kiekendief, grauwe klauwier en dwergstern. In de zomer zijn er rietzangers te spotten. De Westerplas is een uitstekende plek om vogels te kijken. Wandel je door tot het eind van de dijk en ga je rechtsaf, dan kom je bij een vogelkijkhut (buiten de route).
Daal linksaf de trap af en volg rechtdoor een smal pad tussen akkers, dat overgaat in een klinkerweg. Sla bij het straatnaambord Voorstreek rechtsaf een tegelpad in. Volg dit pad achter de huizen van Middenstreek tot voorbij de zijgevel van Hotel van der Werff. Loop linksaf over Reeweg en Nieuwestreek tot de T-splitsing. Hier wandelt u rechtsaf, Langestreek, tot de eerste weg links, Badweg.
Wandel over de Badweg tot Hotel Duinzicht. Tegenover de ingang ga je rechtsaf fietspad Duinpad op en volgt dit tot het links gelegen gebouw van vv De Monnik. Daar ga je naar rechts en volg je het fietspad tot je op een klinkerstraat uitkomt, Noorderstreek. Ga linksaf het houtsnipperpad op. Houd links aan en wandel met een flauwe bocht door tot het fietspad, met aan je rechterzijde een grasveld. Steek over en loop rechtdoor langs een speelplaats. Het pad wordt een houtsnipperpad. Ga op de viersprong circa 50m voor de banken met picknicktafel rechtsaf. Stap lekker door, je kruist een ruiterpad. Aan het eind kom je uit bij een fietspad. Volg dit fietspad rechtdoor, tot de verharde weg. Steek de weg over en wandel omhoog naar de bunker en het uitzichtpunt.
Duinpad
Daar ga je naar rechts en volg je het fietspad tot je op een klinkerstraat uitkomt, Noorderstreek.
Ga linksaf het houtsnipperpad op. Aan het eind wandel je rechtdoor tot het fietspad, met aan je rechterzijde een grasveld. Steek over en loop rechtdoor langs een speelplaats. Het pad wordt een houtsnipperpad. Ga op de viersprong circa 50 meter voor de banken met picknicktafel rechtsaf. Volg dit pad tot het eind. Je komt uit bij een houtsnipperpad en steekt dit pad over. Op het fietspad wandel je naar links, tot de verharde weg. Steek de weg over en wandel omhoog naar de bunker en het uitzichtpunt.
Bunker
De Duitsers bouwden bunker Wassermann tijdens de Tweede Wereldoorlog op een hoog duin midden op Schiermonnikoog. Vanaf dit punt konden ze het eiland goed overzien. De bunker vormde het meest noordelijke punt van de Atlantikwal, een linie van verdedigingswerken langs de Noordzee. Nu is het een prachtig uitkijkpunt.
Daal langs dezelfde weg weer af en sla bij de fietsenhekken linksaf. Volg dit tot het eind, sla linksaf bij het bord ‘Vredenhof‘ naar de begraafplaats.
Vredenhof
Op deze vredige en beschutte begraafplaats liggen ruim honderd drenkelingen begraven, die sinds halverwege de 19de eeuw op het eiland zijn aangespoeld. Opvarenden van vergane schepen, maar ook Duitse, Engelse en Franse soldaten uit de beide wereldoorlogen. ‘Known unto God’ staat op veel stenen, want van de meeste drenkelingen kon men de identiteit niet achterhalen.
Sla buiten het hek van Vredenhof linksaf door een klaphekje en volg het smalle pad dat omhoog kronkelt en verderop rechtdoor het bos in voert tot een T-splitsing.
Ga rechtsaf het brede pad op omhoog en met een flauwe bocht naar rechts weer omlaag. Je gaat over een veerooster en ziet weer het bord met ‘Vredenhof’.
Aan de plas
Sla hier linksaf en wandel tot de verharde weg. Sla rechtsaf en direct weer rechtsaf het fietspad op, bij paddenstoel S19. Wandel bij paddenstoel S21 even linksaf de asfaltweg op en dan rechtsaf de halfverharde weg in tot de Berkenplas. Bij het bankje ga je naar links en wandel je rechtsaf langs het water naar het gelijknamige restaurant. Hier kun je overdag terecht voor een drankje of lunch.
Ga, staand met je rug naar de ingang van het restaurant, rechtsaf en wandel achter de fietsenrekken schuin links een smal bospad in. Na 100m kom je bij een open plek aan de linkerzijde. Net na de open plek ga je rechtsaf het smalle pad het bos in. Het pad wordt verderop nog gekruist door een zandweg, hier ga je rechtdoor.
Terug in het dorp
Het pad loopt na enige tijd langs een groot grasveld. Volg aan het einde van dit open veld het pad linksaf omhoog en ga met de bocht mee naar rechts tot de klinkerweg, Noorderstreek. Volg Noorderstreek rechts omhoog. 150m na de bocht ga je linksaf (direct na de ondergrondse vuilcontainer 221042) het schelpenpad tussen de huizen in. Je steekt de klinkerweg over en volgt rechtdoor Tjebbeglop tot de kruising. Ga naar rechts, Langestreek, en wandel over het voetpad tot vlak voor de kerk. Ga linksaf, Nieuwestreek, en wandel tot Hotel van der Werff, eindpunt van deze wandeling.
Schiermonnikoog praktisch
Route-informatie wandelroute op Schiermonnikoog
Begin- en eindpunt: Hotel van der Werff, Reeweg 2, Schiermonnikoog
Afstand: 13 km (in 2 lussen)
Duur: 3-3,5 uur (exclusief stops)
Horeca: Paal 3, Berkenplas en halverwege terrassen in het dorp.
Schier oneindig maakten wij voor De Mooiste Routes. De Mooiste Routes is een club met zo’n 160 enthousiaste routemakers en controleurs die met veel passie wandel-, fiets- en kanoroutes maken en onderhouden in Nederland. Een abonnement kost € 13,50. Daarmee heb je een jaar lang toegang tot ruim 1400 routes.
De beste reisgidsen
Crossbill Guide Wadden
Deze complete natuurgids over het waddengebied (eilanden én vastelandskust) bevat routes, achtergronden over landschap, flora en fauna, en tips om planten en dieren te vinden. Het boek wordt begeleid door een route-app, die te downloaden is in appstore en playstore (zoek op crossbill). – De 28 mooiste wandel- en fietsroutes – Tips om zeehonden, vogels, vlinders, flora, reptielen en amfibieën te vinden – Natuur beleven met kinderen – De beste plekken om te wadlopen, om wadvogels te spotten, eenzame zwerftochten te maken, de kwelder te zien bloeien en nog veel meer.
Wandelgids Waddeneilanden
Op de Waddeneilanden zijn veel, al dan niet met paaltjes gemarkeerde wandelroutes te vinden. Deze gaan vaak over gebaande paden en wegen. In de toeristenseizoenen is het daarop niet bepaald stil te noemen. Ook de stranden zijn dan, vooral bij de badplaatsduinovergangen, druk. De auteur van deze wandelgids heeft er voor gekozen de gemarkeerde routes en drukke standdelen zo veel mogelijk te mijden: u kuiert vaak over stille bos-, duin- en polderpaden en vaak heeft u het strand voor u alleen. Regelmatig loopt u over struinpaden waar af en toe even naar gezocht moet worden en steekt u padloos duinvalleien en duinformaties over. Avontuurlijk allemaal. In deze gids staan 5 routes op Texel, 2 op Vlieland, 6 op Terschelling, 3 op Ameland, 5 op Schiermonnikoog (waaronder een dorpswandeling) en tot slot 1 op het Duitse Waddeneiland Borkum. Op elk eiland vertrekt minimaal 1 rondwandeling vanaf de veerboot, dus uitermate geschikt voor een ééndaagse trip.
Rother Nederland
De bij wandelaars zo populaire serie Rother heeft ook een editie over Nederland: 52 wandelingen door de mooiste natuurgebieden die Nederland te bieden heeft. Dat is ambitieus, maar wordt door auteur Pieter-Paul van Laake ook waargemaakt. Bijna alle Nationale Parken en natuurgebieden zijn vertegenwoordigd. De vertrouwde staatjes met het verloop van de wandeling, inclusief stijgen en dalen, staan bij de routebeschrijving. Het zal de Rother-fans niet verbazen dat de meeste routes (38) ‘blauw’ zijn (makkelijk). De 14 rode routes (tamelijk moeilijk) zijn dat deels vanwege het stijgen en dalen, maar vooral als de ondergrond zanderig is. De wandelroute op Schiermonnikoog (18,7 km) voert je vanuit het dorp helemaal naar het Oosterstrand en terug. Trek er bij voorkeur een lange dag voor uit want je ploegt geregeld door het rulle zand! De stilte, ook in het hoogseizoen, maakt veel goed. De gids biedt (uiteraard!) routes aan op alle Waddeneilanden (Elmar, 2020).
De leukste hotels
Logeren op Schiermonnikoog
Dichterbij het strand kan je bijna niet overnachten! Strandhotel Om de Noord ligt aan het einde van de Badweg en vanuit de kamers kijk je uit op de duinen. De kamers zijn functioneel ingericht en in het maritiem ogende restaurant eet je lekker. Uiteraard betaal je voor de ligging wel een pittige prijs.
Als iets goedkopere optie kunnen wij Pension Westerburen in de Middenstreek aanbevelen. In dit knusse, door een familie beheerde pension heb je ook eigen sanitair op de kamer, maar is het allemaal wat minder hip. Beide hotels vind je direct langs de hierboven beschreven wandelroute op Schiermonnikoog
