De grote onbekende, dat is het kleinste en minst druk bezochte Canarische eiland El Hierro. Ideaal dus voor rustzoekers, maar dit eiland biedt zoveel meer. Natuurlijke zeebaden, een spectaculaire kust en duizelingwekkend steile rotswanden. En een uitstekend wandelnetwerk. Ga je mee wandelen op El Hierro?
El Hierro ligt vaak uit het zicht van liefhebbers van de Canarische Eilanden. Het is wat minder makkelijk bereikbaar dan de andere zes eilanden en timmert beduidend minder aan de weg. Liefhebbers van rust en stilte weten het dan wel: dit is een bijzonder plekje. En dat is meer dan terecht. El Hierro heeft bezoekers veel te bieden en je treft er een uitstekende toeristische infrastructuur. De vruchtbare hoogvlaktes en bossen in het midden en de spectaculaire kust aan de voet van duizelingwekkend steile rotswanden nodigen uit tot lange wandelingen.
Wandelkaart
El Hierro beschikt over een uitstekend wandelnetwerk. Bij het toeristenbureau in hoofdplaats Valverde kan je de kaart ‘Red de Senderos‘ ophalen. Daarop vind je niet alleen alle routes ingetekend op de plattegrond van El Hierro, maar ook informatie over de afstanden, het niveau en de hoogteverschillen onderweg. Je kan ook op pad gaan zonder deze kaart, de markering onderweg is uitstekend, maar de kaart is handig om bij de hand te hebben. Het bureau is open maandag-vrijdag van 8-15 uur (Calle dr. Quintero 4, T +34 922 550 302).
GR 131: LAW van de archipel
El Hierro, om preciezer te zijn: Faro de Orchilla, is het officiële startpunt van Canarisch Langeafstandspad GR 131. Dit doet alle Canarische eilanden aan en steekt vanaf Noord-Lanzarote over naar Madeira en de Azoren. Daar sluit de GR 131 aan op de Europese wandelroute E7 en voert de route over het Portugese vasteland via Spanje, Frankrijk, Italië en Slovenië naar het eindpunt op de grens tussen Hongarije en Roemenië.
Diagonaal
De routes van de GR 131 zijn bewegwijzerd met wit-rode markering en er staan langs het parcours informatieborden met een aanduiding van afstanden en hoogteverschillen. Let op: de GR 131 wordt geregeld ook aangeduid als Camino Natural, ‘weg door de natuur’. De GR 131 doorkruist El Hierro min of meer diagonaal. Vanaf de vuurtoren Faro de Orchilla klim je langs Ermita de los Reyes omhoog naar de bergrug die het midden van het eiland domineert. Langs de hoogste berg Malpaso (1501 meter) koers je via San Andrés en Valverde naar Tamaduste. Vandaar wandel je naar Puerto de la Estaca, waar de boot naar Tenerife vertrekt. De totale lengte op El Hierro is bijna 38 km. De complete routebeschrijving vind je in de Engelstalige gids Walking on La Gomera & El Hierro (zie onder), maar je kunt de GR 131 ook best zonder routeboekje volgen.
Regionaal en lokaal
Naast de internationale GR kent El Hierro PR’s, korteafstandspaden. Deze krijgen op El Hierro de toevoeging EH, gevolgd door een nummer. PR-routes zijn wit-geel gemarkeerd en worden op kruispunten van paden ondersteund met informatieborden die de afstand melden tot diverse bestemmingen. Je kunt de wandelingen doorgaans zonder routebeschrijving volgen, al is een kaart altijd handig om te zien waar je ongeveer bent.
Ten slotte zijn er op het eiland enkele SL’s, lokale paden van maximaal 10 km, die onderweg met wit-groen worden gemarkeerd.
Een impressie van onze favoriete wandelingen op El Hierro:
Faro de Orchilla
De westpunt van El Hierro wordt wel het ‘kontje van Europa’ genoemd. Het is dan ook de meest zuidwestelijke plek van ons werelddeel. En op deze punt staat Faro de Orchilla, ‘de meest zuidwestelijke vuurtoren van Europa’ uiteraard. We rijden de weg HI-503 richting de vuurtoren een stukje in. Na een scherpe bocht naar links stopt het asfalt en kan je met een kleine huurauto beter niet verder rijden. De zandweg ligt vol met scherpe stenen. Voor je ontvouwt zich een weids vulkaanlandschap met lavavelden, vulkaankegels, een zachtgroen tapijt van onder meer zoete wolfsmelk en in de verte de vuurtoren. Zodra de motor van de auto stopt valt er een diepe stilte. De wandeling naar beneden duurt ongeveer drie kwartier. Je kan gewoon de weg volgen, maar ook geregeld iets afsnijden door de wit-rode markering van de GR 131 te volgen.
Het parcours is niet echt spannend, maar het uitzicht is steeds heel mooi. Halverwege passeer je een pad naar rechts, dat naar het monument voor de nulmeridiaan voert. Ooit gold deze plek als het einde van de wereld en daarom het ijkpunt waarmee men de wereld in kaart bracht (de nullijn). Sinds 1884 is dit Greenwich bij Londen. De weg eindigt vlak voor de vuurtoren. Een bord meldt dat deze plek de start markeert van de GR 131. Dit is symbolisch, want als je vanaf hier het kustpad in oostelijke richting nog 1,5 kilometer volgt, kom je uit bij het echte startpunt: een zwemplek vanwaar je per trap een stukje in zee kan gaan. Beslist een aanrader!
Kromme jeneverbesbomen
El Sabinar is een woud van jeneverbessen in het noordwesten van El Hierro. Dankzij de geselend harde wind die hier vaak waait, hebben de bomen de rug naar de wind toegekeerd en hangen ze soms horizontaal boven de grond.
Veel van deze bomen zijn honderden jaren oud en zo uniek dat ze het symbool van El Hierro vormen (op het logo zie je een horizontaal golvende boom boven de naam van het eiland). Je bereikt El Sabinar over de grotendeels onverharde weg HI-506, die bij Ermita de los Reyes afbuigt van de HI-400. Parkeer de auto bijna aan het eind van de weg (waar een slagboom de weg vaak verder afsluit). Er staat een ruw houten bord dat de weg wijst naar El Sabinar en Mirador de Bascos (uitkijkpunt).
Vanaf hier volg je de wandelroute PR-EH 9 (8,1 km), die je over een makkelijk te volgen pad langs de mooiste plekjes van het woud voert. Sla daarbij Mirador de Bascos niet over. Dit staat op een rotspunt vanwaar je bijna de hele vallei van El Golfo kan overzien. De vallei ontstond toen een vulkaan door erosie plotseling afbrak en een deel van El Hierro met zich mee in zee sleurde. Dat het risico van erosie nog altijd bestaat blijkt wel uit het feit dat de Mirador deels is afgesloten (december 2017) en dat je alleen vanaf een iets minder ver uitstekende punt kan uitkijken.
De maagd
De kapel Ermita de los Reyes, die je passeert onderweg naar Faro de Orchilla en naar El Sabinar, is de moeite van een stop waard. Het is namelijk niets minder dan het religieuze centrum van El Hierro. Het beeld van Nuestra Señora de los Reyes is al sinds 1546 de schutspatrones van het eiland. Eenmaal in de vier jaar (volgende keer in 2021) start op een dag in juli bij de kapel de Bajada de la Virgen. Tijdens deze bedevaart reist het beeld via een 28 kilometer lang pelgrimspad naar de kerk in Villa de Valverde. De optocht is zowel feestelijk als ingetogen en een groot deel van de eilanders doet er aan mee. De kapel en de bijgebouwen worden omsloten door een witte muur en doen denken aan een kloosterhof. Een mooie plek, wat verscholen in het groen, die uitnodigt tot een contemplatieve rustpauze.
Pelgrimsroute
Wil je zelf deze pelgrimsroute een stuk lopen, volg dan de markering van de GR 131 richting Valverde. Die brengt je, vaak dicht bij de rand van de bergkam, op de hoogste top van El Hierro: Malpaso (1501 meter). Heen en terug ben je dan wel zo’n 20 km onderweg en het is een pittige klim. Je kan er ook met de auto heen, via de weg HI-45. Vanaf Malpaso wandel je dan langs de GR 131 heen en weer naar een of meer uitkijkpunten, bijvoorbeeld La Llania. Vanaf hier kijk je mooi uit op de kust van El Golfo, met de natuurlijke zeebaden.
Pijnbomen en wijn
El Pinar ligt aan de rand van de uitgestrekte pijnboombossen die een deel van de westelijke hoogvlakte van El Hierro bedekken.
Het is er prachtig wandelen. Een leuke afwisselende route gaat van start bij Hoya del Morcillo, een camping- en picknickterrein met parkeerplaats. Van hieruit kan je de route PR-EH 3.1 naar Las Casas volgen (4 km heen en terug). Je wandelt enige tijd door het bos en daalt dan af naar Las Casas over een rustig landweggetje tussen kleine wijnvelden en langs fraaie boerderijen. Las Casas is een van de oudste nederzettingen van El Hierro. Een echt plaatje met zijn natuurstenen huizen en fleurige tuintjes. In Las Casas is geen horeca, maar aan de rand van het dorp kan je aan de doorgaande weg terecht bij de gemoedelijke bar El Almendro.
In de diepte
De slingerende weg HI-100 in het noordoosten van El Hierro eindigt bij een kleine parkeerplaats en wat huizen: Pozo de las Calcosas. Pas als je tussen de laatste huizen door naar een balustrade loopt, zie je waar je voor komt. In de diepte tussen de steile rotswand en de zee ligt een wat rommelige nederzetting van huizen met strodaken. De huizen staan dicht op elkaar, alsof ze schuilen tegen de elementen. Een met ruwe stenen geplaveid pad voert naar beneden, waar je tussen de huisjes door naar zee kan lopen en een duik nemen in een van de twee charcos. Dit zijn natuurlijk gevormde baden waarin je geen last hebt van de soms hoge golven. Het dorp is een plaatje. Een groot deel van de natuurstenen huisjes is liefdevol gerestaureerd, de deuren, luiken en kozijnen fris geschilderd en met een bankje of zitje voor de deur.
Tussen de huizen lopen bochtige, smalle straatjes die soms kleurig betegeld zijn. Behalve opgeknapte huisjes zijn er ook met een ingestort dak en verveloos houtwerk. Dat geeft Pozo de las Calcosas net dat rafelrandje dat het zo aantrekkelijk maakt. De huizen worden doorgaans in de zomer en de weekenden bewoond door eilanders en er is geen horeca. Een enkel bordje geeft aan dat een huisje te huur is, maar het idee dat je de boodschappen en bagage zelf langs de 100 meter hoge rotswand van boven naar beneden (en terug) moet sjouwen zal veel mensen tegenhouden. Het schilderachtige plekje is vooral de moeite waard van een kort bezoek, al dan niet met zeebad.
El Hierro praktisch
De overtocht
De leukste manier om El Hierro te bereiken: neem de boot vanuit Los Cristianos op Tenerife. De schepen van Naviera Armas varen 1-2 keer per dag (niet op zaterdag) in ruim 2,5 uur naar El Hierro. Onderweg zie je geregeld dolfijnen en zelfs af en toe een walvis. Je ticket (retour vanaf € 99) kun je ter plaatse kopen aan het loket van de rederij. Wil je zeker zijn van een plek, boek dan vooraf via Direct Ferries. Je betaalt dezelfde prijs.
De beste reisgidsen over El Hierro
Reishandboek Tenerife, La Gomera & El Hierro
In onze eigen reisgids nemen we je mee naar de mooiste plekjes van Tenerife en La Gomera. En we gaan naar El Hierro, waar geen andere (recente) Nederlandse reisgids oog voor heeft. Veel wandelen uiteraard, tips voor de leukste hotels en restaurants, uitgebreide beschrijvingen van de mooiste steden en persoonlijke blogjes over dagelijkse onderwerpen als… koffie, fluiten en de vegetarische keuken. Elmar, 2018
Walking La Gomera and El Hierro
Engelstalige wandelgids met dagwandelingen en een dag-tot-dag beschrijving van de langeafstandspaden GR 131 en GR 132. Compleet met kaartjes en praktische informatie. Verkrijgbaar als paperback en ebook.
Cicerone Press, ebook 2020.
Trekking in the Canary Islands
In deze Engelstalige gids neemt Paddy Dillon je mee langs de GR131, het langeafstandspad dat alle Canarische eilanden met elkaar verbindt. Hij begint op Lanzarote en wandelt in 32 etappes (563 km) naar El Hierro.
Cicerone Press, 2020
Canarische Eilanden Reisgids (PDF)
Deze praktische, digitale reisgids (PDF) brengt je naar 7 Canarische Eilanden, waar er niet allen voor zonnekloppers, maar ook voor avonturiers heel wat te beleven valt.
- Ontdek niet alleen de mooiste stranden van Gran Canaria, Tenerife, Lanzarote en Fuerteventura, maar ook de prachtige natuur en de nationale parken van deze 4 eilanden
- Verlaat de gebaande paden en verken de minder toeristische eilanden La Gomerra en El Hierro met ongerepte natuur
- Laat je overweldigen door het regenwoud en de woestijnen van La Palma
- Snuif de sfeer op in Las Palmas en Santa Cruz de Tenerife in 2 uitgestippelde stadswandelingen
De leukste hotels, casitas en appartementen
Logeren op El Hierro met uitzicht op zee
Casita Abuela Estebana is een romantisch natuurstenen huisje met uitzicht op zee. Het is comfortabel ingericht, met keuken en badkamer, wasmachine, televisie en een ruime voorraad handdoeken en kost vanaf € 186, 3 nachten logies voor 2 personen.
Slapen in Hotel Punta Grande is een echte belevenis. Het natuurstenen huis staat op een uitstekende rots in zee en heeft vier kamers. Hier word je echt door de zee in slaap gewiegd. Vanaf € 108, voor 2 personen met ontbijt.
Apartementos Pozo de la Salud is een goede en zeer aantrekkelijk geprijsde optie in het westelijk deel van El Golfo. De eenvoudig maar compleet ingerichte appartementen bieden uitzicht op zee. Vanaf € 45, logies tot 4 personen.
