Aken is de stad van Karel de Grote, keizer van het West-Romeinse Rijk. Zijn palts (koninklijke verblijfplaats) vormt nog altijd het hart van de stad, met als markante blikvangers de Dom (waar Karel begraven werd) en het Rathaus (zijn verbouwde paleis). Het historisch centrum met de belangrijkste bezienswaardigheden is klein en intiem. Een fijne plek voor een stadswandeling.
Routebeschrijving
Tijdens een korte wandeling door het historisch hart van Aken maak je kennis met de belangrijkste bezienswaardigheden. Vertrekpunt vormen de Elisenbrunnen, aan de Friedrich-Wilhelm-Platz. Deze prachtige zuilengalerij annex bronhuis dateert uit 1827 en is het symbool van kuuroord Aken. Vooral ’s avonds is het gebouw met de sprookjesachtige verlichting een lust voor het oog. Je kunt er bronwater proeven. Beroemdheden als Casanova, Händel en vele leden van de Belgische en Nederlandse koningshuizen gingen je voor.
Ga, staand met je rug naar de Elisenbrunnen, naar links tot je bij een klein plein komt. Neem voor je hier linksaf slaat even een kijkje bij het Klenkes-Denkmal. Dit moderne beeld stelt drie personen voor, die elkaar de typisch Akener groet brengen: met de pink (Klenk) omhoog. Loop de Ursulinerstrasse in en sla direct rechtsaf de Buchkremerstrasse in.
Na zo’n honderd meter bereik je de Körbergasse, een smalle en schilderachtige steeg aan je linkerhand. Ga deze in. Links zie je een beeldje van een meisje dat een Printenpop in haar hand heeft, de bekende kruidkoek van Aken. Je komt uit op een klein driehoekig plein, Hof, vanwaar je mooi uitkijkt op de Dom. Steek het plein schuin over, ga rechtsaf de Krämerstrasse in en daarna de Hühnermarkt op. Je komt langs het Couvenmuseum, over de wooncultuur in de 18de en 19de eeuw.
Marktplein
Aan het eind van de Hühnermarkt steek je rechtsaf door naar de Grote Markt. Links, aan het eind van de Krämerstrasse zie je het oudste bouwwerk van Aken: de Granusturm, een wachttoren uit 788. Net voor de Markt kom je nog langs het prachtige pand van restaurant Der Postwagen. Dan sta je op het grote marktplein, voor het neogotisch Rathaus dat gebouwd is op de fundamenten van Karels paleis. De voorgevel wordt gesierd door beelden van vijftig Duitse heersers, van wie er 31 in Aken gekroond werden. Binnen kun je de Rijkszaal bezichtigen. Wandel om het Rathaus heen en loop via de westzijde langs de kruidentuin naar de Katschhof, de vroegere paltshof van Karels paleis. Vlak voor je zie je de imposante Dom, die te groot lijkt voor de omgeving. Ga halverwege het plein rechtsaf de Ritter-Chorus-Strasse in en aan het eind linksaf de Johannes-Paul-II-Strasse.
De schatkamer van de Dom
Al snel kom je langs de Domschatkamer. Steek de historische Fischmarkt over en ga linksaf de Schmiedstrasse in. Aan het begin van de straat zie je rechts het oude Rathaus uit 1267, nu het Stadsarchief. Ga vlak voor de grote Münsterplatz linksaf door een smal steegje. Je komt uit op de schilderachtige Kleine Münsterplatz. Recht voor je zie je de ingang van de Dom. Steek na je bezoek aan de kerk het grote plein recht over en keer schuin rechts over de Hartmannstrasse terug naar de Elisenbrunnen.
Wie was Karel de Grote?
Karel de Grote leefde van 742 tot 814 en werd in 768 koning der Franken. Hij was overtuigd christen en huldigde het idee van gedwongen bekering. Tijdens zijn heerschappij van 46 jaar voerde hij maar liefst vijftig oorlogen, waarbij hij land verwierf en pas stopte met vechten als alle heidenen gedood of bekeerd waren. Zo veroverde Karel grote delen van Europa.
In 799 schoot hij paus Leo III te hulp, die uit Rome verdreven was maar dankzij Karel kon terugkeren. Als dank kroonde de paus Karel in de Sint-Pieterskerk tot keizer van het West-Romeinse Rijk.
Karel hechtte veel waarde aan kennis en educatie, die hij als onmisbare basis zag voor het verwerven en behouden van macht. Hoewel hij zelf ongeletterd was, wist hij veel van reken- en sterrenkunde. Hij geldt nog altijd als beschermheer van docenten en scholieren. Groot was zijn rol ook in de ‘vereniging’ van Europa. Karel voerde een centralisatiepolitiek. Die kwam onder meer tot uiting via rondreizende ambtenaren die de redelijk autonome graafschappen in het rijk controleerden.
Hij introduceerde het pond als standaardmaat voor gewicht en geld. Ook ontwikkelde hij een eenheidscultuur in het rijk. De rol van Karel de Grote in het ontstaan van huidige Europese Unie komt onder meer tot uitdrukking in de Internationale Karelsprijs Aken, voor personen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de Europese eenwording.
De Dom en haar schatkamer
De Dom en de bijbehorende schatkamer zijn de belangrijkste bezienswaardigheden van Aken. De basis van dit godshuis, nu de kathedraal van het bisdom Aken, is de paltskapel die Karel de Grote eind 8ste eeuw liet bouwen en die hij na zijn kroning tot keizer in 799 optuigde met kostbare relieken uit Jeruzalem.
De achtkantige koepel boven de kapel vormt nog altijd het stralend middelpunt van de Dom, die in de loop der eeuwen indrukwekkend werd uitgebreid. De muren van de dubbele galerij in de kapel zijn bedekt met Italiaans marmer. Er zijn prachtige mozaïeken en aan het plafond hangt een enorme 12de-eeuwse kroonluchter. In het gotische hallenkoor tref je een rijkversierde kansel aan, een schitterend hoofdaltaar en de zilveren schrijn met het gebeente van Karel. Ook staat in de galerij de troon waarop 31 Germaanse koningen zijn gekroond. De Dom werd in 1978 het eerste Duitse Unesco Werelderfgoed (dagelijks 7-19 uur, www.aachendom.de).
De kostbaarste schatten van de Dom hebben onderdak gevonden in de Domschatkamer. Daaronder tref je de relieken die Karel ter inwijding van zijn paltskapel in 799 uit Jeruzalem liet overbrengen. Zoals de windselen van het kind Jezus, de lendendoek van Jezus Christus, het kleed van de Maagd Maria en het doek waarin het hoofd van Johannes de Doper gewikkeld zou zijn geweest. Nadat de aanwezigheid van deze heilige voorwerpen in 1239 bekend werd gemaakt, groeide Aken uit tot pelgrimsoord. Naast de relieken tref je in de schatkamer onder meer het Lotharkruis, de Karelsbuste en de Proserpinasarcofaag. Je kunt de schatkamer bijna dagelijks individueel bezoeken met een schriftelijke gids of audiogids.
Aken praktisch
Route-informatie
Begin- en eindpunt: Elisenbrunnen, Friedrich-Wilhelm-Platz.
Duur: 1 uur (exclusief stops en bezoeken).
Horeca: terrassen en cafés op de Markt.
Wandelen in de omgeving: de Eifelsteig (Aken-Trier), De Hoge Venen (België) en het schilderachtige Monschau.
De beste reisgidsen
Eifel-Moezel. Reisgids naar het mooiste van de regio’s rond Aken, Trier en Koblenz
Dichtbij de Nederlandse en Belgische grens vind je de fascinerende regio’s Eifel en Moezel. Met vulkanische sporen in de natuur, fietsroutes op voormalige spoorlijnen en dromerige wijngebieden. Deze reisgids voert je langs de natuur en boeiende steden als Aken, Trier en Koblenz.
Auteur: Erik van de Perre
Uitgever: Lannoo, 2023
Reisgids ‘Voeren buiten de lijntjes. De Euregio tussen Maastricht, Luik en Aken’
Deze wandeling is afkomstig uit de reisgids ‘Voeren buiten de lijntjes’. Je vindt in deze gids reisinformatie over de Voerstreek en de omringende steden en streken van de Euregio: Maastricht, Luik, Aken, Limburgs Heuvelland en Land van Herve. Met veel tips voor bijzonder eten en slapen. Plus een hoofdstuk over streekspecialiteiten, compleet met recepten (binnenkort herziene editie beschikbaar).
Auteur: Tineke Zwijgers | Fotografie: Dorien Koppenberg
Uitgever: Davidsfonds Leuven, 2009
De leukste hotels
Logeren in Aken
In Hotel Benelux wacht je een vriendelijk onthaal. Ruime kamers met fijne bedden, minibar, zithoek, badkamer, flatscreen TV en bureau. A la carte ontbijt met vers sap, eitje naar keuze, ruim beleg, mand met broodjes en boterhammen, yoghurt en een greep uit de fruitschaal (Franzstrasse 21, +49 241 400 030).
Nog centraler gelegen is Hotel 3 Könige. In de ruime kamers van dit familiehotel tref je gratis fruit en een fles mineraalwater aan en ’s ochtends wacht een echt Duits (lees: zeer uitgebreid) ontbijtbuffet op je. Goedkoop en centraal logeer je in Hotel Ibis. Verwacht geen luxe, maar je zit hier zeker goed genoeg.
