Tot 60 jaar terug bestond er in de Biesbosch een levendige griendcultuur. Griendwerkers verbleven er van zondagavond tot zaterdagmiddag, verzamelden hun bundels wilgenhout en leidden in Spartaanse keten een hard bestaan. Tijdens een wandeling door twee polders van de Hollandse Biesbosch maak je kennis met deze productienatuur: van griend naar wilgenvloedbos.
De Biesbosch is met zijn polders, meertjes en kreken een populair vaargebied. Bij de bezoekerscentra kun je fluisterboten en kano’s huren of meegaan met een rondvaart.
Daarnaast kun je in het Nationaal Park uitgebreid wandelen. Zoals op het Griendmuseumpad, met uitbundige natuur en de historie van de griendcultuur.
Je loopt door twee polders, die opvallend van elkaar verschillen. De Kikvors of Otterpolder is na het verdwijnen van de griendcultuur teruggegeven aan de natuur. De Sterlingpolder wordt juist gecultiveerd zoals vroeger.
Routebeschrijving
De wandeling start bij het Biesboschcentrum Dordrecht (zie onder). Hier steek je eerst over met het zonnepontje. Wandel na de overtocht rechtsaf, volg het pad en passeer een bruggetje.
Ga aan de overkant rechtdoor. Je loopt nu langs het Moldiep. Hier zie je bij laag water slibplaten, een geliefde foerageerplek voor vogels. Ook de derde brug, een hoge ditmaal, passeer je en dan ben je in de polder Sterling. Deze heeft nog echt de vorm van een griend: rechte percelen van wilgen, gescheiden door greppels die uitkomen op een bredere sloot, de leigreppel. Rondom de percelen vind je beschermende kaden.
Sla bij de bank rechtsaf en wandel verder langs de grienden. Je loopt een rondje door de polder en ziet onderweg de restanten van een rieten, houten en stenen keet. Hier verbleven de griendwerkers. Met gunstig tij roeiden ze op zondagavond naar de polder en namen hun intrek in een keet. Ze brachten hun eigen eten mee en moesten de keet met vele collega’s delen. Een erbarmelijk bestaan, dat pas na de bouw van stenen keten enige bescherming bood tegen de elementen.
Wilgenakker
Na de houten keet passeer je een kleine wilgenakker, waarop diverse soorten worden gecultiveerd.
De soorten wilgen kun je herkennen aan de vorm van het blad, de kleur van de stam en takken, het vruchtpluis en de katjes. Mannelijke en vrouwelijke bomen zijn verschillend! Bij de stenen keet zie je een snoeipaal, waar de griendwerkers hun takken in bundels van gelijke dikte bonden. Hier legde de griendaak aan, die het hout naar het vasteland vervoerde.
Na de hoge houten brug en de volgende brug houd je rechts aan. Je bent weer in de Kikvors of Otterpolder en kunt nu zien hoe de grienden zijn teruggegeven aan de natuur. Omgevallen bomen blijven liggen en de takken worden niet langer afgesneden. In de bomen verblijven insecten en salamanders en op de takken groeien kruiden en mossen. De vochtige wortelkuilen zijn een goede plek voor moerasplanten.
IJsvogel
Deze afwisselende flora en fauna trekken vele vogels aan, zoals de grote bonte specht, bosuil, buizerd, havik en sperwer. Zelfs de ijsvogel zie je met enig geluk. In het dichte bos leven weer reeën en ook de bever is terug. Je passeert enkele bevergeulen. Via een haag van bloemen en grassen keer je terug naar de steiger van de zonnepont.
De Hollandse Biesbosch praktisch
Route-informatie
Afstand: 5,2 km (1,5 uur)
Begin- en eindpunt: Biesboschcentrum Dordrecht, Baanhoekweg 53, 3313 LP Dordrecht
Horeca: onderweg vind je geen cafés of restaurants. Neem dus iets te eten en drinken mee (er zijn onderweg bankjes en picknicktafels). Aan het begin en eind van wandeling kun je terecht in Biestro, het restaurant bij het Biesboschcentrum
Zonnepont: voor het beginpunt van de wandeling maak je een korte oversteek met de zonnepont. Deze vaart dagelijks tussen 9.15 en 16.45 uur (april-oktober) elk half uur tijdens de openingstijden van het loket botenverhuur. Retour: € 2.
De beste reisgidsen
Netwerkwandelingen Zuid-Hollands Rivierenland
Met dit wandelgidsje maak je 15 wandelingen in het zuiden van Zuid-Holland, daar waar de grote rivieren naar zee stromen. De routes, met een lengte van 7 tot 16 km, maken gebruik van het knooppuntennetwerk. De auteurs hebben alvast de mooiste wandelingen voor je uitgezocht. Zoals de Kinderdijkroute, de Arkelse Lingeroute en de Kraamvrouwenroute. Ook de Hollandse Biesbosch komt in het gidsje aan de beurt. Voor als je wat verder wil wandelen dan de wandelroute in bovenstaande reportage (14 km, 70% onverhard). Elmar, 2022.
Dus u kent de Biesbosch
In dit nationale park groeien riet en wilgen, zwemmen bevers rond en wordt drinkwater gespaard. We hebben het natuurlijk over de Biesbosch. Maar hoe goed kent u de Biesbosch? En als u zegt goed, weet u dat wel zo heel zeker? Dus u kent de Biesbosch? is bestemd voor mensen die denken dat ze Biesbosch kennen. Ze zijn er “al zo vaak geweest”, “ook in het museum”. Thuis hebben ze talloze boeken over de Biesbosch. Je hoeft ze niets meer te vertellen. Nou, dat zullen we dan nog weleens zien. In negen korte hoofdstukken worden alle aspecten van het nationaal park behandeld. Telkens wordt de tekst onderbroken door (meerkeuze)vragen, waarin de veronderstelde kennis wordt getest. Achterin het boek kan iedereen nagaan hoe goed of slecht het met die kennis gesteld is. Wie durft?
De leukste hotels
Logeren in de Biesbosch
Een echte verwenplek tijdens je verblijf in de Hollandse Biesbosch is Herberg de Kop van ’t Land. Je logeert er comfortabel, maar de plek is vooral bijzonder voor wie van vegetarische haute cuisine houdt. Zo’n puur vegetarische keuken op dit niveau kom je in Nederland niet vaak tegen.
Dichterbij het Biesboschcentrum logeer je in de Stayokay: simpele kamers met eigen sanitair op 5 minuten loopafstand. Stayokay verhuurt ook de ecolodge, een drijvende hotelkamer in het Nationaal Park, en het Wikkelhouse, een ‘kartonnen’ vakantiehuisje op de naastgelegen camping. Ook met eigen sanitair!
