Drie eeuwen lang was het Vlaamse Diest eigendom van het Huis Oranje-Nassau. Nog altijd is het Nederlands staatshoofd baron(es) van Diest. Volg tijdens deze Oranjewandeling in Diest de eerste Oranje die zich er vestigde: Filips Willem (1554-1618), oudste zoon van Willem van Oranje.
Routebeschrijving Oranjewandeling Diest
De wandelroute gaat van start op de Grote Markt, net als in alle Vlaamse steden de gezelligste plek om iets te drinken. Breng zeker een bezoek aan museum De Hofstadt en de Sint-Sulpitiuskerk.
Verlaat de Grote Markt tussen het museum en de kerk door en loop de Demerstraat in. Ga rechtsaf, Refugiestraat. Je passeert de refugiehuizen (‘veilige havens’) van de nabij gevestigde abdijen van Averbode en Tongerlo. Volg de bocht naar links en ga dan rechtsaf. Volg deze straat tot je achter de Sint-Sulpitiuskerk staat. Ga linksaf, Koning Albertstraat. Na ruim 300 m linksaf, Palmboomstraat, en rechtsaf Michel Teysstraat. Die blijf je met een bocht naar links volgen. Steek Schaffensestraat over en ga een doodlopende straat in. Deze brengt je bij de Ezeldijkmolen, de voormalige watermolen van de prinsen van Oranje.
Museum en kerk
In Stedelijk museum De Hofstadt veel aandacht voor de Heren van Diest, van wie Filips Willem degene was die het meest in Diest verbleef. Hij ontving in het Hof van Nassau onder meer zijn goede vrienden aartshertog Albrecht en aartshertogin Isabella. Deze Albrecht van Oostenrijk en Isabella van Spanje, zij een dochter van de gehate Spaanse koning Filips II, sloten als landvoogden van de Nederlanden een belangrijke wapenstilstand in de Tachtigjarige Oorlog: het Twaalfjarig Bestand (1609-1621).
Filips Willem speelde echter geen politieke rol. De landvoogden onderhandelden met zijn halfbroer stadhouder Maurits. In de Sint-Sulpitiuskerk vond Filips Willem in 1618 zijn laatste rustplaats. Als heer van Diest wilde hij begraven worden in ‘zijn’ stad. Een ruimhartige schenking aan de Sint-Sulpitiuskerk verzekerde de Oranjetelg van een jaarlijks voor hem opgedragen requiem. Deze plechtigheid is onlangs in ere hersteld. Het grafmonument is te bezichtigen.
Ezeldijkmolen
De watermolen draaide op het water van een aftakking van de rivier Demer. Hij werd halverwege de 16de eeuw gebouwd in opdracht van Willem van Oranje en bevatte een graan- en een schorsmolen. De Heren van Diest lieten hier hun graan malen en met eikenschors een product bereiden dat nodig was voor het looien van leer. Het complex heeft de vorm van een Latijns kruis, met trapgevels aan de 4 uiteinden.
Loop het straatje terug uit, volg linksaf de Schaffensestraat en ga net voor de O.L. Vrouwekerk linksaf de Begijnenstraat in. Je komt uit bij de poort van het schilderachtige Begijnhof, UNESCO-werelderfgoed. Maak een rondje over het Begijnhof en ga bij de uitgang Vestenstraat linksaf en nogmaals links, Pesthuizenstraat. Steek de drukke rondweg over en wandel Provinciedomein Halve Maan in. Ga via de brug het water over en volg het pad rechtsaf langs het water.
Halve Maan
Diest was ooit een vestingstad, met wallen, forten en een citadel. Die beschermden de stad onder meer tegen het Nederlands leger onder leiding van Oranjeprinsen Willem en Frederik. Dit gebeurde tijdens de Belgische Opstand in 1831. De vesting is grotendeels ontmanteld en vormt nu een fraai natuurgebied langs de Demer.
Sla na ruim 500 m rechtsaf, steek de rondweg over en wandel terug de stad in, Parklaan. Ga linksaf St.-Jansveld en rechtsaf St.-Jansstraat. Dan sta je tegenover de ingang van het Warandepark, het voormalig Hof van Nassau.
Hof en park
Het Hof van Nassau dateert van de 16de eeuw en was de verblijfplaats van de Heren van Diest. Het is niet te bezichtigen. Op de Warande, een beboste heuvel, stond tot 1512 een burcht van de familie. Nadat deze was afgebroken, gebruikten de prinsen van Oranje het gebied als jachtterrein. Je kunt er, voor je gevoel ver weg van het stadsgedruis, een aardige boswandeling maken. De monumentale Warandepoort is onder meer versierd met de wapens van Oranjesteden Breda, Diest, Dillenburg en Orange.
Wandel langs het Hof van Nassau de Graanmarkt in. Volg rechtsaf de Guido Gezellestraat, linksaf de Ketelstraat en rechtsaf de Botermarkt. Al snel sta je weer op de Grote Markt, eindpunt van de wandeling.
Filips Willem
De oudste zoon van Willem van Oranje, zijn beoogd opvolger, is in Nederland een stuk minder bekend dan zijn halfbroers Maurits en Frederik Hendrik. Filips Willem studeerde in Leuven toen hij in 1568 in opdracht van Filips II werd ontvoerd. Hij werd als gijzelaar naar het Spaanse Hof overgebracht. De Spaanse koning wilde daarmee Willem van Oranje onder druk zetten, die kort daarvoor was uitgeweken naar Dillenburg. Pas in 1596 kreeg Filips Willem toestemming terug te keren naar Nederland. Daar was hij als katholiek niet langer welkom. Tot zijn dood woonde de Prins van Oranje vooral in Brussel.
Diest praktisch
Route-informatie
Begin- en eindpunt: Grote Markt.
Lengte: circa 4 km.
Duur wandeling: 1 uur, maar trek een uur langer uit om rustig rond te kijken en even iets te drinken.
Horeca: op de Grote Markt heb je de terrassen voor het uitkiezen. Onderweg kun je pauzeren in het restaurant op het Begijnhof.
De beste reisgidsen
Capitoolgids ‘In het voetspoor van de Oranjes’
Nog meer wandelen en reizen in het voetspoor van de Oranjes? Van de Dillenburg tot Waterloo. Van Paleis Noordeinde tot Hampton Court Palace. De Oranjes lieten overal hun sporen na. Deze reisgids voert je langs bijzondere ‘Oranje’ plekken in Nederland, België, Luxemburg, Duitsland en Engeland. Van Willem van Oranje tot Willem-Alexander en Máxima. Langs burchten en paleizen, hofleveranciers en koningswegen, kasteelparken en Franse tuinen. Kortom: reizen in een vorstelijk voetspoor.
Auteur: Tineke Zwijgers | Fotografie: Dorien Koppenberg
Uitgever: Unieboek | Het Spectrum
Wat & Hoe reisgids, Antwerpen en Brussel
Antwerpen, Brussel, Gent en Brugge. Maar ook wat minder druk bezochte steden als Luik, Leuven, Mechelen en Charleroi. België grossiert in steden die je uitnodigen voor een lang weekend. Om hun fantastische musea te bezoeken, een stadswandeling te maken en lokale lekkernijen te proeven. En breng ook zeker een bezoek aan kleinere plaatsen, daal eens af in een oude mijn of het voormalig riool van Antwerpen, ga eindeloos wandelen of fietsen in de Belgische natuurgebieden. Van de uitgestrekte Ardennen tot de Vlaamse Voerstreek en Unesco Werelderfgoed De Hoge Kempen. In onze reisgids vind je inspiratie voor vele vakanties en lange weekenden.
Auteur: Tineke Zwijgers. Fotografie: Dorien Koppenberg. Uitgever: Kosmos, 2024
