Statige huizen met sierlijke balkons, keienstraatjes en schaduwrijke pleinen. Het in de 15de eeuw gestichte Funchal is een sfeervolle kennismaking met Madeira. Deze wandeling voert je langs de mooiste gebouwen, de overdekte markt en eindigt in stijl met maderawijn.
Madeira’s hoofdstad Funchal ligt in een beschutte baai aan de zuidkant van het eiland. Hier arriveerden in 1418 de Portugese ontdekkingsreizigers João Gonçalves Zarco en Tristão Vaz Teixeira. Zij noemden het eiland Ilha Madeira (bebost eiland) en ontdekten al snel de vruchtbaarheid van de vulkanische ondergrond. Die was zeer geschikt voor het verbouwen van suikerriet en druiven. Tal van Portugezen, en later ook Engelsen, vestigden zich in Funchal. De koloniale sfeer van toen is nog goed merkbaar: grote huizen, lommerrijke lanen, chique terrassen.
Routebeschrijving
Je start de wandeling bij het monument voor João Gonçalves Zarco, op de hoek Avenida Arriaga-Avenida Zarco.
Loop Avenida Arriaga een stukje in westelijke richting in en sla linksaf, Calçada de São Lourenço. Je passeert café-restaurant The Ritz, een begrip op Madeira sinds 1905. Bekijk even de tegeltableau’s met lokale taferelen, zoals de driehoekige huizen van Santana en de toboggan (sleeën) van Monte.
Steek aan het eind van de straat schuin rechtdoor via Largo das Fontas naar Avenida do Mar. Ga hier linksaf. Je flaneert een stuk over de boulevard, met rechts de haven van Funchal. Links zie je Palácio de São Lourenço. Dit 16de-eeuwse fort is nu het militair hoofdkwartier van Madeira.
Prikkel je zintuigen
Sla zo’n 50 meter na de rotonde linksaf Rua de Artur de Sousa in. Ga aan het eind rechtsaf, Rua Dom Carlos I. Al snel sla je linksaf Rua de Boa Viagem (langs the Old City Pub). Je komt uit op de Rua Latino Coelho en bij de beroemde Mercado dos Lavradores. Op deze overdekte markt kun je je zintuigen prikkelen met exotische vruchten, streekspecialiteiten als bolo de mel (honingkoek), kaas, wijn en verse vis. De sfeer is altijd levendig en je mag van alles proeven. Het is ook leuk om even naar boven te gaan. Vandaar heb je een leuk overzicht op het gekrioel beneden (maandag-zaterdag 7.00-19.00 uur).
Wandel na je bezoek aan de markt terug naar het historisch centrum. Dat doe je via de Rua Latino Coelho, Tv. da Malta en Tv. dos Açouges tot Rua dos Taneiros. Onderweg steek je enkele drukke wegen over. Sla in Rua dos Tanoeiros linksaf en wandel rechtsaf door Rua da Alfãndega tot de kruising met Rua dos Capelistas. Recht voor je zie je de Capela de Santo António da Mouraria. Ga hier rechtsaf. Je komt uit bij de Kathedraal van Funchal.
Kathedraal van Funchal
De Sé is een van de oudste gebouwen van het eiland. Ze werd voltooid in 1524 en is sindsdien nooit ingrijpend verbouwd. Hoogtepunten van het interieur zijn de koorbanken en het cederhouten plafond in Arabisch-Spaanse stijl. De kerk is vrij donker. Daarom kun je het plafond het best bewonderen vanuit het iets lichtere zuidtransept. Op de koorbanken tref je afbeeldingen van heiligen, apostelen en profeten. Kijk ook even naar de armleuningen en zittingen, waarop het dagelijks leven op Madeira is afgebeeld.
Langs bloemenstalletjes en religieuze kunst
Verlaat het kerkplein aan de noordzijde via Rua do Aljube, met de vele bloemenstalletjes. Ga in deze straat rechtsaf en sla linksaf naar Rua Estanco Velho. Later wordt dit Rua R. Baixo. Volg deze straat met een bocht naar links en ga verderop rechtsaf Rua João Tavira in. Sla rechtsaf in Rua do Bpo en betreed het fraai geplaveide plein Praça do Município.
Hier kun je een bezoek brengen aan het Museu de Arte Sacra. Dat bezit religieuze kunst, een collectie Vlaamse schilderijen uit de 15de en 16de eeuw, geborduurde gewaden en een laatgotisch processiekruis, geschonken door koning Manuel I. Ook de Igreja do Colégio is de moeite van het bekijken waard. Het rijk versierde interieur is niet wat je verwacht achter de sobere buitenkant.
Verlaat het plein via Rua Câmara Pestana, ga rechtsaf Rua das Petras en aan het eind scherp linksaf via Rua do Surdo.
Quinta das Cruzes
Je kunt op de kruising met Rua das Petras en Rua do Surdo ook eerst nog schuin rechtdoor Calçada de Santa Clara op en neer wandelen. Doel is een bezoek aan het elegante museum Quinta das Cruzes, een 19de-eeuws tot museum omgebouwd patriciërshuis. Via het meubilair, Chinees porselein en Braziliaanse suikerkisten krijg je een beeld van de wereld waarin rijke suikerbaronnen en wijnhandelaren leefden. Wandel zeker even de tuin in en bekijk dit fraaie huis aan de buitenkant. Daar zie je dat de ramen versierd zijn met wijnranken en stenen scheepskabels.
Kijk in Rua do Surdo geregeld even omhoog, naar de elegante balkons van de historische huizen. Sla linksaf in Rua da Carreira (met nog meer fraaie huizen) en rechtsaf in Rua São Francisco. Je komt uit op de Avenida Arriaga, eindpunt van de wandeling. Hoog tijd voor een glas maderawijn! Daarvoor kan je aan het eind van de straat terecht bij The Old Blandy.
Maderawijn: wat is dat eigenlijk?
Dé drank van Madeira heet … madera. Over het ontstaan doet een mooi verhaal de ronde. De Britten sloegen onderweg tussen het moederland en de koloniën geregeld wijn in op Madeira. Toen een schip eens werd tegengehouden in Hongkong en met vracht en al moest terugkeren, beval de kapitein de wijn overboord te kieperen. Een eigenwijze matroos proefde ze eerst en vond ze heerlijk. Hij smokkelde een vaatje mee, liet de wijn thuis proeven door een kenner en deze nam de madera in productie. De productie van maderawijn is, net als met de portwijn in Portugal, altijd gedomineerd door de Britten. Vandaar de vele Engelse namen van de wijnen.
Proeven bij The Old Blandy
The Old Blandy is gevestigd in het voormalig klooster Adegas de São Francisco. Tijdens een rondleiding van een uur bezoek je de wijnkelders met de enorme houten vaten. Je hoort over de tradities van het wijn maken, de soorten madera, het werk in de wijngaard en de pogingen om madera een minder belegen imago te geven, inclusief anekdotes.
Zo bleven zeelieden lang met de jonge wijn op en neer varen naar de evenaar, in de veronderstelling dat die magische passage de smaak beïnvloedde. Het was echter het deinen op zee en de hitte die de wijn zo smakelijk maakte. Nu wordt dit proces in ovens gesimuleerd. De tour eindigt in het proeflokaal bij een treetje met vier glaasjes madera. Van beendroog (het aperitief Sercial) via de goudgele Verdelho en de halfzoete Bual tot de zoete Malvasia voor na de maaltijd. De hoeveelheden zijn klein, maar hakken er toch best in.
Madeira praktisch
Route-informatie
Start- en eindpunt: Zarco-monument op de hoek Avenida Arriaga-Avenida Zarco
Duur: circa 1,5 uur (4 uur inclusief stops en bezoeken)
Wil je wandelen met een gids? Kijk dan eens bij de begeleide wandeling door Funchal.
De beste reisgidsen
Rother wandelgids Madeira. De mooiste levada- en bergwandelingen
‘Bloemeneiland’ Madeira is een echt wandelparadijs. De hoge en ruige bergen nodigen uit tot pittige tochten. Maar het zijn vooral de antieke irrigatiekanalen, levada’s, die wandelaars een uitgelezen mogelijkheid bieden voor kilometerslange tochten door de natuur. Ver weg van de toeristencentra en vol schitterende uitzichten. De degelijk uitgevoerde Rother-wandelgids bevat 50 duidelijk beschreven tochten, met (hoogte)kaarten, foto’s, uitleg over de natuur en praktische informatie. In handzaam zakformaat.
Auteur: Rolf Goetz | Elmar, 2024
Reishandboek Madeira
In onze eigen reisgids over Madeira nemen we je mee langs de mooiste plekjes van Madeira en het kleine eiland Porto Santo. Je vindt er uitgebreide beschrijvingen in van Funchal en haar vele musea. We maken een rondreis langs de kust van Madeira, inclusief (wandel)uitstapjes naar het binnenland. Met tal van tips voor logeren en eten, boeiende kaders over de geschiedenis, gewoontes en de keuken van het eiland (Elmar, 2e druk, 2023).
Wat & Hoe hoogtepunten Madeira
Wat & Hoe Hoogtepunten is het ‘kleine zusje’ van de Wat & Hoe reisgids (zelfde auteur). Deze serie is vooral geschikt voor de reiziger die in korte tijd veel wil zien en nergens lang blijft hangen. In deze editie vind je ook aardig wat wandel- en autoroutes en een prima hoofdstuk over het eiland Porto Santo. Plus insider tips voor logeren, eten, winkelen en uitgaan. Met Top 10-selectie en lijst met hotspots. Biedt veel waar voor je geld.
Kosmos Uitgevers, 2023
Reisgids rondreis Madeira
In deze reisgids maak je een rondreis van 10 dagen langs de mooiste plekjes van Madeira. Op het programma staan hoofdstad Funchal, prachtige wandelingen, pittoreske stadjes, heel wat natuurschoon en onklopbare uitzichten.
- Incl. een volledig uitgeschreven stadswandeling in Funchal
- Maak stevige wandelingen langs de beroemde waterkanalen, de zogenaamde levada’s
- Bezoek de prachtige dorpjes Câmara de Lobos, Jardim do Mar, São Vicente en Porto da Cruz
- Beklim de Pico Ruivo, de hoogte piek van Madeira
- Neem een frisse duik in de natuurlijke zwembaden en de oceaan
- Proef de wereldberoemde maderawijn
- Wandel naar indrukwekkende watervallen
- Bewonder het eiland en de oceaan vanop adembenemende uitkijkpunten
- Maak een uitstap naar de stranden van het naburige eiland Porto Santo
- En nog veel meer!
Auto huren
Sunny Cars
Wij huren zo mogelijk altijd een auto bij Sunny Cars. Betrouwbaar en geen gedoe, want een huurauto van Sunny Cars is standaard all risk verzekerd. Dus ook tegen schade aan glas-banden-bodem-dak en diefstal.
Gaat er toch iets mis? Geen paniek. Tenzij je het zelf wel heel bont gemaakt hebt, betaalt Sunny Cars het eigen risico gewoon aan je terug. En van bijbetalen voor extra kilometers en oneerlijke tankregelingen moet Sunny Cars niets hebben.
De leukste hotels
Logeren in Funchal
De mondaine sfeer van de 19de, begin 20ste eeuw proef je perfect in het stijlvolle Reid’s Palace Hotel. De kamers zijn aan de prijs, maar ook als non-resident kun je er terecht voor een drankje of een ouderwetse Engelse tea. Beroemdheden gingen je voor, onder wie Agatha Christie.
Logeer je liever in de oude stad zelf, dan is het Sé Boutique Hotel een aanrader. Een klein en kleurrijk hotel vlakbij de kathedraal, met stijlvolle kamers en een restaurant op de begane grond. Je kunt zelf koffie en thee maken op de kamer. Geregeld aanbiedingen via Booking.com.
Heb je graag wat reuring om je heen, dan bevelen we de appartementen van Taberna aan. Centraal gelegen, schoon, veel ruimte en uitstekende wifi voor een vriendelijke prijs.
Logeren op Madeira
Quinta das Vinhas is een sfeervol gelegen historisch landgoed boven Calheta, vanwaar je weids uitkijkt over zee. Je kunt er hotelkamers en huisjes (met keuken) huren, heerlijk zwemmen en genieten van de tuin.
Bijzondere overnachtingen
Eliza was here
Veel reizigers boeken hun vakantie op Madeira inclusief vlucht, huurauto en hotel of appartement. Daarvoor bevelen wij Eliza was here aan: bijzondere en kleinschalige locaties, vaak met zwembad.
Een aanrader in Funchal is Casa do Papagaio Verde. Vanuit de in moderne architectuur uitgevoerde appartementen, kamers en studio’s kijk je schitterend uit over zee. De hoofdstad is dichtbij, maar van de drukte heb je geen last.
Helemaal rustig logeer je in Casa da Capelinha aan de noordkust bij Ponta Delgada. Ook hier heb je een fraai uitzicht op zee, die op slechts 300 meter ligt.
Wandelvakantie op Madeira
Wandelreis Madeira met SNP Natuurreizen
SNP Natuurreizen organiseert een 8-daagse individuele wandelreis langs levada’s in Oost-Madeira. Langs onder meer de Levada dos Tornos en bij Pico do Arieiro.
Afwisselende wandelvakantie op Madeira. Je overnacht in goede hotels met douche en toilet op de kamer van gemiddeld 3* niveau.
Verleng je wandelreis op het kleinere en drogere eiland Porto Santo, inclusief nagenieten aan een prachtig zandstrand.
