De sterk meanderende rivier de Reusel, een zandverstuiving en vennetjes vol bijzondere vogels. En dan de verhalen over een eeuwenoude roversbende. Wandelen in de Brabantse Kempen is een spannend avontuur. Met bijzondere en gastvrije pleisterplaatsen.
Ten zuidoosten van Hilvarenbeek kun je uitgebreid wandelen op het 13de-eeuwse landgoed De Utrecht. Heb je een hele dag de tijd, dan is de 15 km lange route ‘Dwars dur den Hertgang’ van De Mooiste Routes een echte aanrader.
Dwars dur den Hertgang
Een korte impressie: de wandeling gaat bescheiden van start in de buurtschap Baarschot en voert eerst over smalle wegen en jaagpaden langs het water en door vlak akkerland. Dan kom je uit in het bos en begint het genieten echt. Je loopt over een smal bospad langs de sterk meanderende Reusel.
Best avontuurlijk, die Brabantse Kempen! Af en toe zet een doodlopende zijarm je op het verkeerde spoor en als de beek buiten haar oevers getreden is, kan het pad behoorlijk drassig zijn. In het voorjaar bloeien het speenkruid en de bosanemoon uitbundig.
Na een passage over de langgerekte zandverstuiving Dunse Bergen wandel je door het bos naar Herberg In den Bockenreyder. Deze plek vraagt om een lange pauze, zodat je daarna energie hebt voor de tweede helft van de route. Nog een klein stukje bos en dan kom je uit bij twee prachtige vennen: de Flaes en het Goor. In de winter mag je op de Flaes schaatsen. Vanaf de 24 meter hoge Flaestoren kijk je uit over de wijde omgeving en zie je geregeld zilverreigers en lepelaars (toegang: 1 euromunt). Langs de oever van beide plassen wandel je verder naar bosgebied de Spreeuwelsche Heide, dat je langs de bosrand een eind volgt, tot je via landweggetjes terug in Baarschot komt.
Start- en eindpunt
Restaurant In de Brouwerij, Baarschotsestraat 48, Baarschot.
De Mooiste Routes biedt ruim 900 wandelroutes over de mooiste, vaak onverharde, paden van Nederland. Ze worden gemaakt en onderhouden door vrijwilligers. Voor € 13,50 per jaar kun je ze onbeperkt downloaden, inclusief duidelijke kaarten en/of gps-tracks. Ter kennismaking kan je enkele routes gratis downloaden. De mooiste routes ›
Korte wandelroute
Maak je liever een kortere wandeling in de Brabantse Kempen, dan ga je best van start in Herberg In den Bockenreyder op Landgoed De Utrecht vlakbij Esbeek. Vanaf daar volg je dan een ruim 7 km lange knooppuntenroute door het beekdal van de Reusel, in het bos en langs de vennen Flaes en Goor.
Herberg In den Bockenreyder
De romantisch in de bossen gelegen Herberg In den Bockenreyder is een ouderwets ogende pleisterplaats voor reizigers ‘waor nog zand op de vloer gestrooid wordt net als vruger’ en waar op frisse dagen een heerlijk haardvuur brandt. Dagelijks open vanaf koffietijd ‘tot dè kastelein gao slaope’. Eenvoudige, maar ruime menukaart en de gerechten worden geserveerd alsof het om haute cuisine gaat.
Dunsedijk 3, 5085 ND Esbeek, 013–5169248, www.indenbockenreyder.nl.
Routebeschrijving
Vertrek langs de kapschuur naast het restaurant en loop langs het weitje achter de schuur. Ga aan het eind linksaf, een smal bospad in. Houd het boerenland aan je linkerhand, negeer het bruggetje (niet oversteken dus) maar volg wel enige tijd het riviertje. Je komt uit bij een paaltje met knooppunt 55. Vanaf hier volg je deze knooppunten: 50 – 51 – 65 – 63 – 66 – 2 – 1 – 68 – 55. Dan ben je terug bij de herberg.
Geen genade voor de Bokkenrijders
In de 18de eeuw was in de Brabantse Kempen een roversbende actief onder de naam Bokkenrijders. Ze hadden een pact met de duivel gesloten en verplaatsten zich ’s nachts op bokken. Hun actieradius was groot.
Ze roofden en moordden in een gebied dat zich uitstrekte van de Brabantse Kempen tot de regio rond Luik en het Duitse grensgebied bij Zuid-Limburg.
Er zijn vele verhalen over de legendarische rovers bekend. Soms kregen ze het aureool van Robin Hood: stelen van de rijken en geven aan de armen. Maar in de meeste verhalen komt dit altruïsme niet terug.
Bokkenrijders-maffia
De Bokkenrijders gingen tekeer als een soort maffia. Zo schoven ze brandbrieven onder de deur van boeren door, waarin ze geld eisten, anders zouden ze de boerderij in brand steken. Een andere legende verhaalt van een boerin die een gesprek over een geplande overval afluistert. Ze waarschuwt haar man, die naar het bevoegd gezag gaat en tracht de overval te verijdelen. Als hij ’s avonds thuis komt, treft hij zijn vrouw dood aan, gekeeld met een broodmes. De wraak van de Bokkenrijders! Maar de bendeleden werden van hogerhand gestraft.
Zo is er het verhaal over een pelgrim die bij een kasteel aanklopt voor onderdak. Niet de kasteelheer of een bediende opent de poort, maar een Bokkenrijder. De bendeleden hebben de kasteelheer vermoord en hun intrek genomen in het kasteel. De pelgrim vertelt wat God hiervan zal denken, maar daar trekken de rovers zich weinig van aan.Ze jagen hem weg. Hij loopt naar de overkant en kijkt nog een keer om: het kasteel is in rook opgegaan. God heeft zijn woorden gehoord en de Bokkenrijders gestraft.
Ook in werkelijkheid werden de bendeleden hard aangepakt. In de loop der tijd zijn in de Brabantse Kempen zo’n zeshonderd (vermeende) Bokkenrijders terechtgesteld. Dat ging er heftig aan toe. Ze werden opgehangen, geradbraakt, verbrand en soms een combinatie van dit alles.
Meer lezen over Tilburg en de Brabantse Kempen? Lees onze reisreportage Brabantse Kempen: charme en gastvrijheid.
Tip: ga ook eens wandelen Nationaal Park Hoge Kempen, net over de grens in België. Een uitgestrekt natuurgebied, waar vroeger de mijnen werden geëxploiteerd. Nu vind je er lange en korte wandelroutes en kun je zelfs dagenlang wandelen op de Hoge Kempen Trail.
De beste reisgidsen
De mooiste netwerkwandelingen: Hart van Brabant
Recent deel van de serie ‘De mooiste netwerkwandelingen’. Met deze gids wandel je langs knooppunten en zul je dus niet snel verdwalen.
De auteurs bieden je in de Brabantse Kempen en rond Tilburg onder meer de Bockenreyder-route, Ommetje Moergestel en Landgoed Gorp en Roovert-route Elmar, juli 2020).
Provinciewandelgids Noord-Brabant west
Leuke gids met 20 korte en lange wandelroutes in Noord-Brabant. Auteur Bart van der Schagt actualiseert ze geregeld, dus je gaat op pad met een route die ‘klopt’. Deze gids voert je door het buitengebied rond steden als Bergen op Zoom, Willemstad, Steenbergen, Roosendaal, Den Bosch en Tilburg. In de buurt van Tilburg wandel je onder meer langs de Reusel en door stille grensbossen.
Noord-Brabant Rondreis
In deze digitale reisgids ontdek je bekende maar ook minder bekende plekjes in Noord-Brabant. €10,00
- Complete autorondreis door Noord-Brabant
- 5 stadswandelingen in Breda, Bergen-op-Zoom, Heusden, Helmond en ’s Hertogenbosch.
- 2 fietsroutes in Noord-Brabant West en Noord Brabant Oost
- Bezoek het geboortehuis van Vincent van Gogh in Zundert en proef er de Zundert trappist.
- We stoppen ook in Nuenen om een steengoed Vincent van Gogh museum te bezoeken.
- Ken je de mini-versie van de Sint-Pietersbasiliek in Oudenbosch?
- Vaar door het Nationaal Park Biesbosch met een fluisterboot.
- Verken de mooie natuur in het Nationaal Park Loonse, de Drunense Duinen en de Groote Peel.
- Heusden en Woudrichem zijn beide charmante vestingstadjes.
- Kom meer te weten over kunstenaar Jheronimus Bosch in ’s Hertogenbosch.
De leukste hotels
Logeren in de Brabantse Kempen
Herberg Sint Petrus ligt vlakbij de gezellige Brink van Hilvarenbeek en biedt schone kamers met eigen sanitair en een goed ontbijt voor een schappelijke prijs. Er is een restaurant op de begane grond, maar de leukste adresjes vind je aan de Brink, zoals Grand Cafe de Zwaan.
Heel aangenaam logeren is het in de landelijk gelegen B&B de Sebastiaanshoeve. De drie ruime kamers bevinden zich in de voormalige stal en hebben authentieke details in combinatie met modern comfort. In de gastenzitkamer kan je zelf koffie en thee maken en wordt ’s ochtends een prima ontbijt geserveerd. Ook is er een fijne tuin.
